Wie nog nooit een Friese oranjekoek heeft gezien, zal zich de eerste keer verbazen over de kleur. Die is namelijk niet oranje, maar roze. Waar de naam dan vandaan komt en hoe de koek ontstaan is? Dat leggen we je uit.

Friese oranjekoek heeft wel wat weg van gevulde speculaas. Het deeg wordt op smaak gebracht met specerijen en gevuld met amandelspijs en sinaassnippers – aan die laatste dankt de oranjekoek zijn naam. De vierkante koek wordt na het bakken in porties verdeeld en gedecoreerd met toeven botercrème (of slagroom), (gekonfijt) fruit of chocolaatjes.

Kom je in het ene deel van Friesland, dan proef je waarschijnlijk een andere oranjekoek dan in het andere deel. Bakkers in de verschillende streken gebruiken namelijk diverse smaakmakers, zoals anijs, kaneel en gember.

De oranjekoek stamt hoogstwaarschijnlijk af van Germaanse plaatkoeken; koeken van onder andere roggemeel, honing en anijs die men bakte voor speciale gelegenheden. Naar verluidt ontstond de naam oranjekoek pas na de middeleeuwen, aangezien sinaasappels vanaf die tijd pas algemeen verkrijgbaar werden in Nederland. In de loop der jaren kreeg de koek een upgrade: halverwege de 20^ste eeuw werd amandelspijs toegevoegd en bakkers decoreerden de oranjekoek ook later pas met toeven botercrème.

Tijdens de streekproductverkiezing van Fryslân Culinair streden op 13 augustus 2022 tientallen bakkers om de titel Beste Fryske Oranjekoeke 2022. Onze eigen Robèrt zat in de jury. Zijn medejuryleden en hij kwamen tot de conclusie dat Bakkerij Boonstra uit De Knipe en Heerenveen de titel verdiende. Robèrt: ‘Alles was perfect in balans, de zachte kruidige koek en de heerlijke botercrème met echte vanille! De uitstraling was strak en uitnodigend.’

Nog meer Friese specialiteiten bakken? In Meesterlijk nr. 36, die begin oktober verschijnt, wijden we een artikel aan de Fryske dúmkes. Robèrt ging ermee aan de slag en zijn recept delen we uiteraard.